Ras Ir-Randan 2019 f’Birżebbuġa

Nhar l-Erbgħa 6 ta’ Marzu 2019, wara l-jiem sbieħ tal-Karnival, Malta bdiet ir-riflessjoni tagħha fil-mixa li trid twassalna biex nimmeditaw il-Passjoni u l-Mewt ta’ Sidna Ġesù Kristu, liema miexja ma tieqafx mal-mewt imma tilħaq il-milja tagħha bil-Qawmien ta’ Sidna Ġesù Kristu.

Anke fir-raħal tagħna sabiħ tagħna ta’ Birżebbuġa, bdejna din il-mixja. Nhar l-Erbgħa 6 ta’ Marzu 2019, tajna bidu għar-Randan permezz ta’ Via Sagra mill-Kappella tad-Duluri sal-Knisja Parrokkjali. Għal dan il-għan ġie wżat salib antik ħafna li huwa konservat fil-Knisja tas-Sagra Famiglia. Wara l-Via Sagra ċċelebrajna l-funzjoni bit-tqegħid tal-irmied.

F’Birżebbuġa dawn l-aħħar snin erġajna introduċejna l-pellegrinaġġ ta’ qabel il-funzjoni tat-tqegħid tal-irmid. Dan qed nagħmluh b’kurċifiss u b’Via Sagra. L-attendenza hija sabiħa meta tqis li din il-Via Sagra inqatgħet mill-ħajja tal-parroċċa hekk kiesaħ u biered. Għalhekk ta’ min wieħed jirringrazzja lill-kappillan preżenti u nagħmlulu kuraġġ sabiex ikompli jiċċelebra din il-ġurnata qaddisa b’pellegrinaġġ u Via Sagra qabel il-funzjoni tat-tqegħid tal-irmied.

Ir-ritratti li qed jintwerew huma kollha ta’ Anthony Xuereb, fotografu professjonali u bravu minn Birżebbuġa.

Ras ir-Randan Birżebbuġa 2019

Drawwiet Marbutin mar-Randan f’Birżebbuġa.

Artiklu Interessanti miktub mill-Perit Michael Schembri fuq l-insert tal-Magażin ‘Flimkien’ tal-Parroċċa tagħna ta’ Birżebbuġa Marzu 2019 Numru 172 (jew Birżebbuġa – Leħen il-Parroċċa – Ħarġa 300 – Marzu 2019)

Fl-Erbgħa tar-Rmied jibda r-Randan Imqaddes. Niftakar li fl-antik, mal-bidu tas-sena, konna nixtru l-Almanakk mingħand l-Ajk Franġiskan, jidhirli li kien fra ta’ Ġiezu, li kien jiġi jiġbor għall-kunvent jew għall-Art Imqaddsa. Billi Ras ir-Randan, il-Gimgħa l-Kbira u dak iż-żmien kien għad hemm ġranet oħra li fihom ma jiswiex li jittiekel il-laħam, allura fil-kalendarju kienu jimmarkaw dawk il-jiem b’ħuta ħamra madwar in-numru tad-data.

Intant, f’Ras ir-Randan, mal-ħdax ta’ filgħodu konna ndoqqu tliet tokki bil-qanpiena tal-Angelus, biex bħal infakkru n-nies li sar il-ħin biex jieklu xi ħaġa f’nofs il-jum qabel ma jerġgħu jkomplu s-sawma.

Tul ir-Randan ma kinux jiċċelebraw żwiġijiet u għalhekk kienu jkunu bosta dawk il-koppji li jiżżewġu fl-ewwel Sibt ta’ wara l-Għid il-Kbir. Nhar il-Ġimgħa wara l-ewwel Ħadd tar-Randan konna narmaw l-istazzjonijiet tal-Via Sagra bil-girlandi u l-brazzi tal-festa peress li dakinhar kienet tkun il-festa tagħhom. Kien isir il-kant ma’ kull stazzjon u wara ssir il-prietka li jien nafha ssir fil-quddiesa. Il-Ġimgħa ta’ wara kien jintrama l-‘Ecce Homo’ fuq l-artal tal-Kurċifiss u ssirlu l-prietka filgħaxija. Niftakarha ssir minn Dun Rikard u għaliha kien jitħallas 16-il xelin (kważi €2).

Imbaghad kienu jibdew l-Ezercizzi: għax-xebbiet, għan-nisa, għall-ġuvintur, għall-irġiel u għal kulħadd. It-tfal kien ikollhom il-prietki tagħhom fl-iskejjel. Ix-xebbiet u l-ġuvintur ma kinux biss dawk li għadhom żgħażagħ fl-età iżda kienu jinkludu wkoll dawk l-anzjani li ma żżewġux u probabbli anke min romol. Għall-eżerċizzi, flok jipprietkaw mill-pulptu, kienu jagħmlu palk (illum addattajnieh bħala bankun għall-vari proċessjonali) quddiem l-artal in-naħa tal-epistola (qrib fejn illum hemm l-orgni) li fuqu kien ikun hemm il-Kurċifiss il-Kbir flimkien ma’ mejda u siġġu għall-predikatur. Kienu jġibu xi qassisin barranin minn tal-Missjoni l-Kbira, li jqarru fil-konfessjonarji ta’ wara għax it-tnejn ta’ quddiem kienu riservati għall-Kappillan u għall-Viċi, jiġifieri Dun Rikard.

Fl-aħħar ħmistax tar-Randan, jiġifieri ma’ Ħadd Lazzru, kien isir l-għammad – it-twieqi t’isfel jitgħattew bid-drapp iswed, ta’ fuq bil-kartun, u l-kwadri u l-istatwi bid-drapp vjola li kien jibqa’ hemm sal-Glorja ta’ Sibt il-Għid. Bħal kull raħal ieħor, issir il-purċissjoni tad-Duluri, il-funzjoni tal-ħasil tar-riġlejn u l-vizti lis-sepulkru. Aktar tard daħlet id-drawwa tal-purċissjoni ta’ Ħadd il-Palm bil-personaġġi u l-ħmar kif ukoll tal-pageant tal-passjoni. F’Ħamis ix-Xirka konna narmaw l-Appostli bejn il-gandlieri fuq l-artal.

Is-sepulkru kien jintrama bix-xeni iżda fis-snin 60 tbiddel f’forma t’artal għall-adorazzjoni. Lejlet Ħamis ix-Xirka kienet issir il-funzjoni tat-Tniebri. Mill-Glorja tal-Ħamis ix-Xirka sal-Glorja ta’ Sibt il-Għid, il-qniepen iċedu posthom għaċ-ċuqlajta. U bħalma sal-lum għad hemm id-domanda għall-friegħi taż-żebbuġ imberkin, xi wħud kienu jiġu jitolbuna l-fjuri tas-sepulkru. ■

Perit Michael Schembri

Marzu 2019

Editorjal 2019: Resqin lejn Ir-Randan u l-Ġimgħa Mqaddsa 2019

Ninsabu fl-aħħar jumejn tal-Karnival sabiħ ta’ Malta li Alla jbierek anke aħna l-Birżebbuġin nafu ngawduh kif suppost (birzebbugacarnival.wordpress.com)  bis-saħħa tal-Kunsill u ż-żewġ baned tagħna.  Issa li wasalna lejn l-aħħar, dawk li għandhom għal qalbhom il-ġimgħa Mqaddsa jibdew iħarsu ‘l quddiem sabiex jiċċelebraw bl-aħjar u bl-isbaħ mod dawn il-jiem ta’ ġabra.

Aħna n-nies ta’ Birżebbuġa għandna għalfejn inkunu kburin u dan għaliex din il-parroċċa l-ewwel ma ġiet iddedikata kienet lill-Madonna tad-Duluri.  Dan ifisser li għad li m’għandniex vari u purċissjoni tal-Ġimgħa Mqaddsa bħalma għandhom l-irħula ġirien tagħna, xorta waħda għandna nħossu li dawn iċ-ċelebrazzjonijiet jappartjenuna b’mod speċjali daqshom.  Mhux hekk biss, imma meta l-Isqof Dom Mauro Caruana ddeċieda li jibdel it-titular tal-parroċċa tagħna, għażel qaddis kbir li wkoll għandu rabta mal-ġrajja tal-passjoni ta’ Sidna Ġesù Kristu.  Għalkemm fir-reliġjon tagħna nagħtu importanza kbira lill-Marija Addolorata, il-figura ta’ San Pietru Appostlu hija ferm ċentrali fil-kwadru tal-ħajja terrena ta’ Ġesù.  Dan għaliex fl-Evanġelji ta’ spiss niltaqgħu m’episodji fejn Ġesù jirrevela l-missjoni tiegħu, dik li jingħata f’idejn l-‘għedewwa’ biex jinqatel u Alla wara tliet ijiem jerġa’ jqajjmu mill-ġdid.  F’dawn l-episodji donnu San Pietru jieħu xejra ta’ protagonista, daqqa jeżalta n-natura ta’ Ġesù u daqqa Ġesù stess ikeċċieh minn quddiemu għax jarah ta’ xkiel għall-missjoni tiegħu.  Dawn iż-żewġ figuri tal-Madonn u ta’ San Pietru li magħhom aħna għandna rabta kbira bħala raħal, huma ċentralissimi fl-istorja ta’ Ġesù.  Għalhekk iva aħna n-nies ta’ Birżebbuġa għandna rabta kbira u importanti mal-ġrajja tal-Passjoni ta’ Ġesù u għalhekk wieħed għandu jirringrazzja lil dawk li minn sena għal sena jaraw kif se jfakkru din il-ġrajja fir-raħal tagħna permezz ta’ pageants, kunċerti ta’ mużika sagra u funebri, wirjiet u funzjonijiet sbieħ.  Fadal x’isir, imma ma naqtgħux qalbna.  Il-preokkupazzjoni ta’ ħafna nies illum hija li qed nitilfu ħafna minn dawk li ħallewlna missirijietna.  Is-sekulariżmu, l-ateiżmu u l-agnostiċiżmu donnhom qed jerfgħu rashom wisq ‘il fuq.  Il-ħidma li qed issir mis-saċerdoti biex l-erwieħ ma jiġux aljenati mit-tlellix tad-dinja hija kbira.  Naħseb li qed issir ħidma kbira anke jekk ir-riżultati mhux dejjem huma tanġibbli.

Il-perjodu tal-Ġimgħa Mqaddsa joffri mument sensittiv sabiex in-nies taħseb u tirrifletti fuq għemilha.  Hija wara kollox l-ikbar festa tal-Knisja tagħna.  Il-misteru tal-Qawmien ta’ Kristu huwa ferm importanti għall-Fidi tagħna.  Il-mewt u l-qawmien ta’ Ġesù huma riflessjoni tal-ħajja tagħna fuq din l-art.  Bħalma Ġesù bata u miet għalina, hekk aħna rridu naraw kif nfendu għalina f’dan il-vjaġġ li ultimament għandu jwassal għal-qawmien tagħna miegħU bħala ħaġa waħda mal-missier Alla.  Ġesù ġie fid-dinja biex isalva l-bniedem.  Alla tlaħħam bħalna, umilja ruħu u niżel fostna biex jieħu fuqu d-dnubiet tagħna.  Wara li għamel tliet snin jgħallem ried jissiġilla l-patt tas-salvazzjoni bl-akbar sagrifiċċju li seta’ jagħti, l-akbar prova tal-imħabba tiegħu lejna, jiġifieri dak li jmut għalina u jagħti xhieda tal-qawwa tiegħu bil-qawmien.  Għalkemm Ġesù widdeb u ħadha qattgħa bla ħabel mas-saċerdoti tat-tempju, l-qawmien tiegħu mill-mewt ma tistax tiġi mfissra bħala sfida lejhom.  Ġesù ma qamx mill-mewt biex jisfida lil dawk li qatluh imma għax hekk kien hemm miktub fl-profezija.  Ġesù qam mill-mewt biex jagħti tifsira lil dak kollu li kien għallem dwaru.  Ġesù qam mill-mewt biex juri lid-dinja li hu kien verament il-Messija mibgħut minn Alla u dak li għallem għandu jiġi miżmum bl-akbar għożża u prattikat mill-umanità kollha.

Nieħu din l-okkażjoni biex nirringrazzja lil dawk kollha li qed jaħdmu biex f’Birżebbuġa jkun hawn atmosfera xierqa tal-Ġimgħa Mqaddsa.  Veru li għad fadal ħafna x’isir, imma diġà hawn ħafna li bl-inizjattiva personali tagħhom diġà qed joħolqu atmosfera.  Nappella lin-nies ta’ Birżebbuġa biex jieħdu sehem, u jattendu għad-diversi avvenimenti li se jkun hawn fir-raħal tagħna.  Se jerġa’ jkun hawn diversi kunċerti, diversi wirjiet u diversi avvenimenti interessanti.  Minn hawn nixtieq nagħmel kuraġġ lil min jorganizza, filwaqt li nappella lill-poplu ta’ Birżebbuġa biex jipparteċipa, jieħu sehem u jattendi għal dawn il-manifestazzjonijiet.  Nappella wkoll lilkom li tgħixu fir-raħal tagħna ta’ Birżebbuġa biex tieħdu l-inizjattiva sabiex iddendlu s-slaleb li jixegħlu mal-galleriji fuq xi pezza vjola jew sewda fl-isfond.  B’hekk biss noħolqu dik l-atmosfera sabiħa li tikkaraterizza dan iż-żmien tas-sena.  Fl-aħħar bħala ħutkom fil-Fidi, ninkoraġġikom biex tfittxu lil Ġesù fil-qrar u fl-ewkaristija f’dawn il-jiem importanti tas-Sena.